20 Aralık 2008 Cumartesi

Meme Kanseri

Meme kanseri meme dokusunu yani süt bezleri ve kanallarını oluşturan hücrelerden birinin kontrolsüz büyümesidir.
Kadınlarda en sık görülen kanser tipidir. Kanserden ölümlerde birinci sırada yer almaktadır. Gelişmiş ülkelerde, meme kanseri tedavisindeki gelişmeler ve mamografi ile yapılan taramalardaki erken tanıya bağlı olarak ölüm hızı yıllar içinde azalmaktadır.

Meme kanseri risk faktörleri:
Yaş
(yaşlanma ile risk artar).
Genetik ve ailesel faktörler (birinci derece yakınlarında meme kanseri olanlarda risk 2 kat artar).
Hormonal etkenler (İlk adet yaşı 12’nin altında, adetten kesilme yaşı 55’in üstünde, ilk doğum 18 yaşın altında, 30 yaşın üzerinde ise risk artar, emzirme ile risk azalır, doğum kontrol hapları menopoz sonrası verilen hormon tedavisiyle risk artmaktadır).
Çevresel faktörler (şişmanlık, vitamin eksikliği, alkol, kafein, sigara, fiziksel aktivite azlığı, iyonize radyasyon riski arttıran çevresel faktörlerdir).
Memenin selim hastalıkları (proliferatif değişiklikler, atipik hiperplazi, lobuler karsinoma in situ vb.).
Geçirilmiş meme kanseri (karşı memede hayat boyu meme kanseri gelişme riski %25-%30 dur). Ancak meme kanseri teşhisi konulan hastaların yaklaşık yarısında hiçbir risk faktörüne rastlanmamaktadır. Ayrıca bu faktörlerin önemli bir bölümü önlenebilir veya kontrol edilebilir değildir.
Önemli olan erken tanı ve tedavidir. Erken tanı ve tedavi ile %90–95 iyileşme sağlanır ve memenin tamamen alınması gerekmez.
Gecikme nedenleri ise bilgi eksikliği, ekonomik nedenler, psikolojik nedenler (kendisine kötü bir hastalık olduğu söyleneceği korkusu, memesinin alınacağı korkusu, utanma duygusu, eşleri ile ilişkilerinin bozulacağı korkusu, kişinin kendisi ile ilgilenmemesi) olarak sıralanabilir. Erken tanı ve tedavi ise ancak düzenli tarama yöntemleri ile mümkündür. Bunlar kendi kendine muayene, doktor muayenesi ve mamografidir.

Yaş gruplarına göre düzenli tarama programı şöyledir:
20 yaşından önce her ay kendi kendine muayene.
20–40 yaş arası; her ay kendi kendine muayene, 3 yılda bir doktor muayenesi,
35–40 yaşları arasında ilk mamografi çekimi.
40–50 yaş arası; her ay kendi kendine muayene, yılda bir doktor muayenesi, 2 yılda bir mamografi.
50 yaş sonrası her ay kendi kendine muayene, yılda bir doktor muayenesi, yılda bir mamografi çekilmesidir.
Ayrıca meme hastalıklarının büyük bölümü iyi huylu hastalıklardır. Meme kanserli hastanın en sık başvuru nedeni kitledir. Ancak kitlelerin %10’nunda kanser saptanır. Diğer şikâyetler meme başında akıntı, içe çekilme, kozmetik problemler, nadiren ağrıdır.
Meme kanserinin tanısı şüpheli lezyon tespit edildikten sonra biopsi (ince iğne aspirasyon biopsisi, kalın iğne biyopsisi, cerrahi biopsi ) ile konulmaktadır.
Meme kanseri tedavisi multidisiplinerdir. Genel cerrahi uzmanı, patoloji uzmanı, onkoloji uzmanı, psikiyatri uzmanı, plastik cerrahi uzmanı birlikte çalışmaktadır.
Cerrahi tedavi sonrası kanserin evresine göre radyoterapi, kemoterapi, hormon tedavisi gerekebilmektedir.
Meme kanseri olacağım ya da olur muyum acaba? Diye korkulu rüyalar görmenize gerek yoktur. Yaş grubunuza uygun rutin kontrolleri yaptırdığınız takdirde erken tanı ve tedavi ile bu hastalıkta tamamen iyileşme sağlamak mümkündür.

Hiç yorum yok: